Hoe komt een natuurgebied onder de bescherming van Natura 2000 en hoe gaat de bescherming in zijn werk? De werkwijze bestaat uit de volgende stappen:
1. Aanmelden als beschermd gebied
Nederland meldt bij de Europese Unie een gebied aan voor bescherming vanuit de Habitatrichtlijn. Dit gebeurt met het Standaardgegevensformulier (SDF). De Europese Commissie zet het gebied op een lijst van beschermde gebieden. Deze lijst noemen we de Communautaire lijst. Als een gebied op deze lijst staat, geldt de bescherming van de Habitatrichtlijn.
De Habitatrichtlijn is opgesteld door de Europese Unie, net als de Vogelrichtlijn. Deze richtlijnen hebben als doel de biologische diversiteit in Europa in stand te houden. Hierin wordt aangegeven welke planten en dieren en hun natuurlijke habitats beschermd moeten worden.
Er zijn ook gebieden die beschermd zijn vanuit de Vogelrichtlijn. Deze gebieden hoeven niet eerst aangemeld te worden bij de Europese Commissie. De Staatssecretaris van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) wijst deze gebieden direct aan. Hoe dit werkt leest u in stap 2.
2. Aanwijzen als Natura 2000-gebied
Heeft Nederland een gebied aangemeld als Habitatrichtlijngebied of komt een gebied in aanmerking als Vogelrichtlijngebied? Dan wijst de staatssecretaris van LVVN het gebied aan als Natura 2000-gebied. Dit gebeurt via een aanwijzingsbesluit. Hierin staan de doelen die gelden voor de habitattypen en (vogel)soorten waarvoor het gebied is aangewezen.
Wilt u weten hoe het proces van aanwijzing werkt en wat uw inspraakmogelijkheden zijn? Dit leest u op het tabblad aanwijzing van Natura 2000-gebieden.
3. Beheerplan
Is een gebied aangewezen als Natura 2000-gebied? Dan maakt de provincie of Rijkswaterstaat binnen 3 jaar een beheerplan. Dit doen zij samen met betrokken partijen. Hierin staat wat er moet gebeuren om de natuurdoelen voor dat gebied te halen. En wie dat gaat doen. Ook vindt u in het beheerplan activiteiten die u zonder vergunning in het gebied mag uitvoeren.
Wilt u weten hoe beheerplannen tot stand komen en wat uw inspraakmogelijkheden zijn? Dit leest u op het tabblad Beheerplannen Natura 2000-gebieden.
4. Vergunningen
Is een gebied aangemeld of aangewezen? Dan beschermt de Habitatrichtlijn dit gebied. Wilt u een project of plan uitvoeren in of dichtbij het gebied? Dan kan het zijn dat u een natuurvergunning moet aanvragen. Meestal vraagt u deze vergunning aan bij de provincie waarin het gebied ligt.
Bij sommige soorten projecten vraagt u de vergunning aan bij het ministerie van LVVN. In het Omgevingsbesluit artikel 4.12 vindt u alle soorten projecten waarvoor u een vergunning bij het ministerie aanvraagt. In het beheerplan vindt u de projecten waar u geen vergunning voor nodig heeft.
5. Inspraakmogelijkheden
Belanghebbenden worden zo intensief mogelijk betrokken bij het maken van een aanwijzingsbesluit of beheerplan Meer informatie hierover leest u op aanwijzing van Natura 2000-gebieden of Beheerplannen Natura 2000-gebieden.